فرایند سفر هوایی مستلزم طی کردن مجموعه ای از تشریفات اداری در فرودگاه است؛ پس از رزرو و خرید بلیط هواپیما، لازم است که مسافر یا مسافرین مدتی قبل از پرواز برای طی کردن تشریفات اداری در فرودگاه حضور یابند و این مدت بسته به نوع پرواز که داخلی و یا خارجی است متفاوت می باشد. محیط فرودگاه اغلب و مخصوصاً در نزدیکی زمان مناسب برای سفر عمومی و تعطیلات شلوغ بوده و زمان لازم برای انجام امور پیش از پرواز را طولانی تر می کند.
در اغلب فرودگاههای جهان برای افراد خاص سرویس های خاصی نیز ارائه می شود.
مدیران و فعالان اقتصادی که به اختصار CIP نامیده می شوند جامعه هدف این سرویس ها هستند. در ادامه به معرفی برخی از این سرویس ها می پردازیم:
CIP Lounge
لانژ اختصاصی سی آی پی که برخی آن را به اشتباه «سی آی پی لانچ» می دانند محلی است که می توان آن را با یک ترمینال اختصاصی مقایسه کرد. در این سرویس مسافر یا مسافران بدون توجه به شرکت هواپیمایی که از آن بلیط تهیه کرده اند و یا کلاس بلیط هواپیما، مستقیماً به جایگاه تشریفات اختصاصی CIP مراجعه نموده و پس از پذیرش کلیه امور مربوطه از قبیل تحویل بار و دریافت کارت پرواز توسط کارکنان جایگاه مربوطه انجام پذیرفته و مسافر یا مسافران در طی این مدت بدون نگرانی به امور شخصی خود پرداخته و یا استراحت می نمایند.
در جایگاه تشریفات اختصاصی یعنی CIP Lounge امکان همراهی مستقبل در پرواز ورودی و مشایع در پرواز خروجی وجود دارد. CIP Lounge اغلب مجهز به امکانات ویژه ای نظیر سوئیت برای استراحت و استحمام مسافر است.
لانژ اختصاصی ممکن است متعلق به یک شرکت هواپیمایی باشد که در این صورت صرفاً به ارائه خدمات به مسافران آن ایرلاین می پردازد و یا یک لانژ خصوصی است که خدمات خود را به تمام مسافرانی که آن را خریداری می کنند ارائه می نماید در هر صورت دریافت این خدمات منحصراً مربوط به مسافران است مگر آنکه لانژ در محیطی غیر از فرودگاه فعالیت داشته باشد.
جایگاه تشریفات اختصاصی CIP در اغلب مواقع مجهز به یک پارکینگ اختصاصی است و ممکن است مستقلاً دارای فری شاپ باشد.
First Class Lounge
لانژ تجاری درجه اول عموماً متعلق به شرکت های هواپیمایی است که این سرویس را به مسافران درجه یک یعنی First Class خود ارائه می نمایند، از آنجائیکه این لانژ شباهت زیادی به لانژ تجاری دارد توضیحات تکمیلی را در بخش بعدی ارائه خواهیم کرد.
Business Lounge
بیزینس لانژ که برخی به اشتباه آن را «بیزینس لانچ» تلفظ می کنند یکی دیگر از سرویس های فرودگاهی است. «لانژ تجاری» عموماً در محیط داخلی یک ترمینال قرار دارد و مسافران باید فرایند رسیدن به این جایگاه را شخصاً طی کنند. «لانژ تجاری» بعد از گیت کنترل گذرنامه و در داخل فضای ترانزیت فرودگاهی قرار دارد لذا در حالت استاندارد امکان همراهی مشایع در پرواز خروجی و مستقبل در پرواز ورودی وجود ندارد. به طور مثال First Class Lounge و یا Business Lounge شرکت مشهور هواپیمایی امارات در فرودگاه بین المللی دبی اگرچه با ارائه کانتر اختصاصی فرایند تحویل بار و دریافت کارت پرواز را تسهیل نموده اند اما به هر حال مسافر باید شخصاً فرایند تحویل بار و دریافت کارت پرواز را انجام دهد.
به یاد داشته باشید که بر اساس قوانین عمومی شرکت های هواپیمایی "AirLine" حضور مسافر در زمان تحویل بار و دریافت کارت پرواز الزامی است.
در سرویس مشهور «بیزینس لانژ» که ممکن است همراه با سرویس «عبور سریع» که در بخش بعدی به آن می پردازیم، ارائه شود مسافر مدت زمان حضور در فرودگاه را تا پیش از پرواز در محیطی مجزا از دیگر مسافران سپری نموده و از امکانات متعدد این گونه مراکز استفاده خواهد کرد. این امکانات در هر فرودگاهی متفاوت است اما پذیرایی و استفاده از میز اردو رایگان همیشه وجود دارد و ممکن است برخی از «لانژهای درجه اول و یا تجاری» به سوئیت نیز مجهز بوده و امکان استراحت را برای مسافران که حداقل در پرواز ترانزیت ضروری است، فراهم می آورند.
لانژ تجاری اگر متعلق به یک شرکت هواپیمایی خاص نباشد سرویس های خود را به تمام افرادی که آن را خریداری نموده بدون توجه به کلاس پروازی بلیط وی ارائه می کنند به طور مثال ممکن است یک مسافر با بلیط کلاس اقتصادی از خدمات لانژ تجاری استفاده نماید.
Fast Track
سرویس عبور سریع یا «فست ترک» یکی از مشهورترین سرویس های تشریفات فرودگاهی در جهان است. مسافران به خصوص در پرواز خارجی و البته در مواقعی که از بلیط کلاس اقتصادی استفاده می کنند از بدو ورود به فرودگاه با چندین صف طولانی روبرو می شوند. عبور از گیت بازرسی پلیس فرودگاه، تحویل بار و دریافت کارت پرواز، در ایران و برخی از کشورها پرداخت عوارض خروج از کشور، عبور از گیت کنترل گذرنامه و نهایتاً گیت کنترل کارت پرواز شرکت های هواپیمایی در اغلب مواقع و به خصوص در تعطیلات دارای صف های طولانی است که ممکن است زمان حضور در فرودگاه را به بیش از چهار ساعت افزایش دهد.
استرس و نگرانی و البته مدت زمانی که با حضور در این صف ها به هدر می رود برای اغلب مردم یک چالش است. برای راحتی و آسایش مسافران سرویس «عبور سریع» روند طی کردن مجموعه تشریفات پیش از پرواز را از یک مسیر متفاوت و در برخی از سرویس ها با همراهی کارشناس تشریفات ارائه می کند. در این سرویس اگرچه مسافر در محیطی ایزوله از دیگر مسافران و فضای عمومی قرار ندارد اما تشریفات اداری پیش از پرواز را به صورت متفاوت طی کرده و ممکن است که سرویس «عبور سریع» توسط یک شرکت هواپیمایی صرفاً برای مسافران خود و یا توسط یک مجموعه تشریفاتی به کلیه مسافرانی که آن را خریداری می نمایند، ارائه شود.